Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011

Ευάγγελος Μυτιληναίος: Ο άνθρωπος πίσω από τα καλά νέα στο ελληνικό επιχειρείν


Ποιος είναι ο επιχειρηματίας που έφτασε (δια πυρός και σιδήρου) από την οικογενειακή εμπορική επιχείρηση να στήνει εργοστάσια ενέργειας στο Ιράκ.


Πριν από πολλά χρόνια το διαφημιστικό σποτ μιας μεγάλη τράπεζας έλεγε: «υπάρχουν και καλά νέα». Ήταν η αρχή της κρίσης και οι περισσότεροι δεν φαντάζονταν την έκταση και τις επιπτώσεις της. Σήμερα... στην Ελλάδα του μνημονίου, οι δυσάρεστες ειδήσεις που προστίθενται μέρα με τη μέρα, έχουν διαμορφώσει ένα πέπλο μιζέριας που δύσκολα το σηκώνουν ακόμη και οι καλές ειδήσεις.

Στον επιχειρηματικό τομέα, λοιπόν, οι καλές ειδήσεις, είναι σπάνιες, αλλά υπάρχουν! Η τελευταία τέτοια είδηση ήταν η υπογραφή, πριν μερικές ώρες στη Βαγδάτη, του συμβολαίου για την κατασκευή από την ελληνική ΜΕΤΚΑ μίας θερμικής ενεργειακής μονάδας, ισχύος 1250MW!

Πρόκειται για project ύψους 348,87 εκατ. δολαρίων το οποίο αφορά σε μελέτη, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία ενός θερμικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με τουρμπίνες τεχνολογίας General Electric, σε ανοιχτό κύκλο και με καύση φυσικού αερίου, και το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα 24 μηνών. Αυτό κι αν είναι νέο. Μια ελληνική επιχείρηση παίρνει
ένα βιομηχανικό έργο του τομέα της ενέργειας, εκεί που πριν μερικά χρόνια επικρατούσε πόλεμος!

Τι σημαίνει αυτό; Ότι μία ελληνική επιχείρηση παίζει δυνατά και ανταγωνιστικά στην παγκόσμια αγορά, και ενισχύει τον διεθνή της προσανατολισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι με το 7o έργο της στο εξωτερικό, η ΜΕΤΚΑ ανεβάζει το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων της στα €1,9 δις. περιορίζοντας ακόμα περαιτέρω την εξάρτηση της από την πορεία της πολύπαθης εγχώριας αγοράς.

Για τον όμιλο Μυτιληναίου που είναι ιδιοκτήτης της ΜΕΤΚΑ, όμως, δεν ήταν τα τελευταία καλά νέα. Θα λέγαμε ότι τις τελευταίες ημέρες, ο όμιλος έχει ΜΟΝΟ ΚΑΛΑ ΝΕΑ.

Την προηγούμενη εβδομάδα, και εν μέσω της ελληνικής κρίσης ανακοίνωσε αποτελέσματα τρίτου τριμήνου τα οποία βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά. Για τον Όμιλο, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών το 9μηνο του 2011 διαμορφώθηκε στα €1.139 εκατ. έναντι των €732 εκατ. της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους, (αύξηση 56%) ενώ τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε €164,6 εκατ. από €119,6 εκατ. το 2010. Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε €46,1 εκατ. έναντι €42,7 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2011, παρά την επιβάρυνση από το σημαντικά αυξημένο χρηματοοικονομικό κόστος, εξαιτίας της ανόδου των επιτοκίων.

Τα αποτελέσματα αυτά, οφείλονται σε τρεις παράγοντες: Την ισχυρή επίδοση της ΜΕΤΚΑ που συνεχίζει με γρήγορους ρυθμούς την εκτέλεση των έργων στο εξωτερικό, τη σημαντική συνεισφορά του Τομέα Ενέργειας και τη σταθερή επίδοση του Τομέα Μεταλλουργίας.

Η άλλη είδηση από τον ίδιο όμιλο, συντηρητικότερη, πιο στοχευμένη, αλλά και με πιο μετρήσιμο αποτέλεσμα, ήταν αυτή που προ ημερών έκανε ο Μυτιληναίος…. να προχωρήσει σε συμφωνία για την σταδιακή απόδοση της δραστηριότητας βωξίτη της S& B Βιομηχανικά Ορυκτά. Πρόκειται για μια ενέργεια αμιγώς με ελληνικά κεφάλαια που δείχνει κατ αρχήν ότι υπάρχουν ακόμη επιχειρήσεις με ταμείο (!), αλλά και με προοπτική να αντιμετωπίζουν τα θέματα με τις δικές τους δυνάμεις.

Η συμφωνία, προβλέπει την αρχική εισφορά της δραστηριότητας βωξίτη της S&B (στην Ελλάδα) στην κατά 100% θυγατρική της Αλουμίνιο της Ελλάδος (του Μυτιληναίου), Δελφοί Δίστομον. Με τον τρόπο αυτό, πέραν της συμμετοχής, ο Μυτιληναίος εξασφαλίζει την πολυπόθητη πρώτη ύλη (και την τιμή της, όπως έχει κάνει πολλές φορές) για τα επόμενα χρόνια. Σημειωτέον, πως στο νέο σχήμα η Αλουμίνιον ΑΕ θα αγοράσει μέρος της συμμετοχής της S&B ούτως ώστε το μερίδιο της να φτάσει στο 51%, αποκτώντας παράλληλα και τον ουσιαστικό έλεγχο του νέου σχήματος. Αν και εκτιμήσεις για ευρύτερη συνεργασία των δύο πλευρών είναι αρκετά πρώιμες η κίνηση δεν πέρασε απαρατήρητη…

Ποιος είναι όμως ο άνθρωπος πίσω από τα καλά νέα;

Μπορεί να είναι από τους «παράγοντες» που δεν επιδιώκουν τη δημοσιότητα, συχνά όμως τον συναντά εκείνη. Και αν ο ίδιος επιδιώκει να κινείται αθόρυβα και με προσοχή στις επιχειρηματικές του κινήσεις, τα αποτελέσματά τους κάνουν πάντοτε θόρυβο.

Από τους μεγαλύτερους βιομηχάνους της χώρας, σήμερα, και ισχυρός παίκτης σε μια από τις πιο «καυτές» αγορές, αυτή της ενέργειας, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, δεν γεννήθηκε μεγιστάνας. Κληρονόμησε βέβαια μια μικρή εμπορική εταιρία και είχε το προνόμιο καλών σπουδών, ωστόσο η μετεξέλιξη της οικογενειακής επιχείρησης στον σημερινό όμιλο, του τζίρου του 1 δις. ευρώ, αποδίδεται τόσο από εχθρούς όσο και από φίλους, στο «δαιμόνιο του Ευάγγελου».

Από τον παππού

Όλα ξεκίνησαν από τον παππού Μυτιληναίο. Με αφετηρία, χωρίς ιδιαίτερα εφόδια, τη νότια Πελοπόννησο δημιούργησε μια μεγάλη για την εποχή επιχείρηση, στον Πειραιά. Εμπόριο μετάλλων, στις αρχές του εικοστού αιώνα. Όμως, τα παιδιά του αυτοδημιούργητου επιχειρηματία δεν μπορούν να συνεχίσουν την επιχείρηση. Τελικά, η εταιρεία μοιράζεται σε τέσσερα κομμάτια, όσα και οι διάδοχοι και ο καθένας ακολουθεί το δρόμο του. Οι τρεις από τις μικρότερες πλέον επιχειρήσεις χρεοκόπησαν και κανείς δεν ασχολήθηκε με αυτές. Η τέταρτη που ανήκε στον πατέρα Μυτιληναίο επέζησε χωρίς θεαματικά αποτελέσματα.

Ο Ευάγγελος και τα αδέλφια του σπούδασαν σε ένα αστικό περιβάλλον που δίνει έμφαση στην εκπαίδευση των παιδιών. Η οικογενειακή επιχείρηση ήταν άλλωστε σχετικά μικρή για να προσανατολιστούν σε αυτήν τα παιδιά. Είναι μια εταιρεία μεσολάβησης μεταξύ αγοραστή και πωλητή μετάλλων. Παίρνει την παραγγελία για ποσότητα μετάλλου, βρίσκει την καλύτερη προσφορά από το εξωτερικό και για τη μεσολάβηση αυτή καρπώνεται μια μικρή προμήθεια. Τα κέρδη έρχονται με τις μεγάλες ποσότητες, που δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση.

Ο Μωραΐτης, το Harvard και η παιδική χαρά

Στο σχολείο των καλών παιδιών βορείων προαστίων της Αθήνας, τη Σχολή Μωραΐτη, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος είναι μάλλον ο μόνος μαθητής που δηλώνει οπαδός του ΠΑΟΚ. Χωρίς λόγο, χωρίς να κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. Απλά θέλει να κάνει εντύπωση. Χρόνια αργότερα θα εμπλακεί με ομάδα της Θεσσαλονίκης, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.

Παρ' όλα αυτά είναι καλός μαθητής, σπουδάζει στο Οικονομικό της Νομικής Σχολής Αθηνών και κάνει μεταπτυχιακά στο γνωστό London School of Economics. Tα χρόνια της ανεμελιάς ανήκουν πια στο παρελθόν. Όπως και ο συμφοιτητής του Γιώργος Αλογοσκούφης, είναι επιμελής φοιτητής. Ίσως να μην έγινε καθηγητής, αλλά είναι πραγματικότητα είναι ότι σε αντίθεση με τον μετέπειτα υπουργό, το Harvard τον δέχεται για διδακτορικό. Οποιοσδήποτε άλλος θα πήγαινε με χαρά στο μεγάλο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, αλλά αυτός απορρίπτει την επιστημονική καριέρα. Επιστρέφει στην Αθήνα και αναλαμβάνει την οικογενειακή επιχείρηση που βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.

Από το 1980, όταν μπήκε στην οικογενειακή επιχείρηση «Γενική Αντιπροσωπειών Α.Ε.», που είχε ως δραστηριότητα την αντιπροσωπεία και εμπορία μετάλλων, σιδήρου και συναφών ειδών, μέχρι σήμερα κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Το 1995 η εταιρία, η οποία έχει μετονομαστεί στο απλό «Μυτιληναίος», εισάγεται στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Ο Ευάγγελος γνωρίζει σε βάθος τη λειτουργία της χρηματιστηριακής αγοράς. Έχει ήδη δραστηριοποιηθεί ως έμπορος μετάλλων στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Λονδίνου αλλά και της Νέας Υόρκης. Στις αγορές αυτές υπάρχει εντονότερη διακύμανση τιμών απ' ό,τι στα χρηματιστήρια των μετοχών. Και για όποιον έχει εξοικειωθεί με το ρίσκο στις αγορές αυτές, η Σοφοκλέους μοιάζει με… παιδική χαρά.

Κάπου εκεί, στα μέσα της δεκαετίας του ’90 εγκαταλείπει την εργένικη ζωή και παντρεύεται την Ανδριάνα, κόρη ενός μικρού επιχειρηματία από την Πάτρα.

Τα επόμενα χρόνια, η εταιρεία διαμεσολάβησης μετατρέπεται σε εταιρεία εμπορίας και μετά, ο επιχειρηματίας αποφασίζει να μπει στην παραγωγή. Αγοράζει, το 1999, μια παραδοσιακή αλλά υποτιμημένη εταιρεία μεταλλικών κατασκευών, τη ΜΕΤΚΑ. Και λόγω της παραδοσιακής εταιρικής σχέσης, περνά στο χώρο των κατασκευαστών της ΔΕΗ. Είναι η πρώτη επιθετική εξαγορά στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

Το εγχείρημα με τα όπλα

Ο ίδιος έχει αποκτήσει τεχνογνωσία αλλά διαθέτει και επικεφαλής που ξέρουν να διαπραγματεύονται. Σύντομα γίνεται παίκτης και στα μεγάλα έργα. Εκτός από τη ΔΕΗ, μπαίνει και στα εξοπλιστικά προγράμματα ως Έλληνας υποκατασκευαστής προσφέροντας αυτό που τότε απαιτούσα τα συμβόλαια, την «εγχώρια προστιθέμενη αξία». Συμμετέχει σε εξοπλιστικά προγράμματα για τους πυραύλους Patriot, υποβρύχια U 214, άρματα μάχης Leopard, στρατιωτικά οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Τα οπλικά υπήρξαν για κάποιο διάστημα προσανατολισμός του. Για το λόγο αυτό διεκδίκησε το 1999 την ΕΛΒΟ. Μετά από διαγωνισμό, ο Μυτιληναίος πήρε το μάνατζμεντ αλλά όχι την πλειοψηφία της ΕΛΒΟ που παρέμεινε στο δημόσιο.

Η διεκδίκηση της ΕΛΒΟ που έγινε από κοινού με τον Κόκκαλη, αλλά (όταν ο τελευταίος αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή, κατέληξε μόνο στον Μυτιληναίο, έδειξε στον επιχειρηματία ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει φίλος ή σύμμαχος με τον Κόκκαλη. Και τελικά αυτή η «τραβεστί» ιδιωτικοποίηση δεν πήγε καλά. Σε αντίθεση με τις υποσχέσεις των υπουργών του ΠΑΣΟΚ, οι παραγγελίες των ενόπλων δυνάμεων δεν ήρθαν ποτέ. Μάλλον οι «πράσινοι» είχαν βρει κάποιον να αναλάβει να πληρώνει τους εργαζόμενους, αλλά χωρίς έργο. Και σιγά - σιγά η ιστορική βιομηχανία της συμπρωτεύουσας άρχισε να παρακμάζει.

Στη Θεσσαλονίκη, το 2000 μετά από τη γνωριμία με τον τραγουδιστή Αντώνη Ρέμο, ο Μυτιληναίος πείθεται και μπλέκει με τη διοίκηση της ΠΑΕ Ηρακλής. Η εμπειρία ήταν μάλλον καταλυτική. Ο Ηρακλής αντιμετωπίζει το κυνήγι της λεγόμενης παράγκας, και παρά τις μεταγραφές δεν μπορεί να ορθοποδήσει. Είναι η περίοδος που ο Μυτιληναίος πουλάει τον Κωνσταντίνου στον ΠΑΟ πραγματοποιώντας την πιο ακριβή μεταγραφή Έλληνα ποδοσφαιριστή, έναντι του μυθικού ποσού των 3 δις. δραχμών. Λέγεται ότι η κακή απόδοση του παίκτη με την πράσινη φανέλα (που έγινε και σύνθημα) μετά τη μεταγραφή του, ήταν αιτία να οργισθεί η οικογένεια Βαρδινογιάννη για τα λεφτά που πήγαν χαμένα και να του το χρεώσει προσωπικά. Χρόνια πέρασαν μέχρι να αποκατασταθεί η παρεξήγηση…

Χωρίς «φίλους» στο ποδόσφαιρο ο Μυτιληναίος βλέπει τον Ηρακλή να διασύρεται χωρίς να μπορεί να αντιδράσει. Και τελικά παίρνει την απόφαση να αποσυρθεί (μεταβιβάζοντας τον «Γηραιό» στον φίλο του Γιώργο Σπανουδάκη, αδελφό του συνθέτη) διαπιστώνοντας ότι οι μπίζνες του ποδοσφαίρου δεν προσφέρουν δημοφιλία, αλλά μειώνει το κύρος ενός σοβαρού επιχειρηματία.

Τα πέτρινα χρόνια και η στροφή στην ενέργεια

Οι εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, το τέλος των στρατιωτικών συμβολαίων και οι γενικότερες αναδουλειές φέρνουν τις επιχειρήσεις του σε δύσκολη θέση τα επόμενα χρόνια. Ο ίδιος ανασυντάσσεται. Σκίζει τη συνταγή του λάιφστάιλ, και στήνει το σύστημά του από την αρχή. Ο όμιλος Μυτιληναίος μετασχηματίζεται με τα διεθνή πρότυπα και αποκτά αυστηρή οργάνωση και λειτουργία πολυεθνικής. Τελευταίο βήμα της μεταμόρφωσης ήταν η απόφαση να γίνει η ενέργεια στρατηγικός τομέας ανάπτυξης.

Το κυρίαρχο βήμα στην κατεύθυνση αυτή έγινε το Μάρτιο του 2005 κάνει μια κίνηση: την εξαγορά του 43% της «Αλουμίνιον της Ελλάδος» από την καναδική Alcan, έναντι 79,5 εκατ. ευρώ. Η τιμή που αγοράστηκε η εταιρεία θεωρήθηκε ακριβή. Ακόμα και από τη διοίκηση της εταιρείας S&B, της οικογενείας Κυριακόπουλου, στην οποία είχαν απευθυνθεί οι Καναδοί που ήθελαν να αποχωρήσουν από την Ελλάδα, είχαν αρνηθεί. Ένας από τους λόγους που οι Καναδοί ήθελαν να αποχωρήσουν είναι ότι το Μάρτιο του 2006 έληγε η προνομιακή σύμβαση της «Αλ.Τ.Ε.» για τη ΔΕΗ με βάση την οποία προμηθεύονταν σε φθηνή τιμή, το ηλεκτρικό ρεύμα. Παρά τη λήξη της σύμβασης η Αλουμίνιον δεν επλήγη. Και εξελικτικά απέκτησε τη δική τη μονάδα παραγωγής ρεύματος. Τελικά αποδείχτηκε ότι έκαναν λάθος και οι Καναδοί και αυτοί που απέρριψαν την πρόταση. Σήμερα η αξία της εταιρείας έχει πολλαπλασιαστεί.

Στα μέσα της δεκαετίας ο Μυτιληναίος κλείνει και τη μεγάλη συμφωνία με τον ισπανικό ενεργειακό όμιλο Endesa. Ετσι, μπαίνει αυτόματα στην κατηγορία των μεγάλων της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, αποκτά πρόσβαση σε άλλα επίπεδα και διεθνοποιείται.
Το τέλος της δεκαετίας διαμορφώνει το κατάλληλο έδαφος για να λήξει και η παρεξήγηση με την οικογένεια Βαρδινογιάννη. Το 2008 ανακοινώνεται η συμφωνία με την Motor Oil (που και αυτή έχει ξεπεράσει τα δικά της σαράντα κύματα με τους Αραβες της Aramco) για τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στους Αγίους Θεοδώρους, μέσω της κοινοπρακτικής Korinthos Power.

Μερικούς μήνες αργότερα ο Ευάγγελος Μυτιληναίος θα κάτσει δίπλα στον Βαρδή Βαρδινογιάννη στους γάμους της κόρης του στην Κρήτη. Όσοι έδωσαν σημασία στην σημειολογία αυτή δεν έπεσαν έξω, αφού τελικά η συμφωνία της Korinthos Power εξελίχθηκε σε μία μεγάλη επιχειρηματική συμμαχία. Το «δέσιμο» με την οικογένεια Βαρδινογιάννη έδωσε στον Μυτιληναίο τη δυνατότητα να μπορεί να πατήσει ασφαλέστερα στο ελληνικό επιχειρηματικό ναρκοπέδιο, αλλά μια να επεκταθεί στο εξωτερικό. Μέσα στην επόμενη διετία ο όμιλος ανακοίνωσε σημαντικές συμφωνίες για παραγωγή ρεύματος στην Τουρκία, τη Συρία, την Αρμενία και άλλες χώρες.

Το 2010 και αφού η Endesa έχει περάσει στην Enel, o Μυτιληναίος, κατέληξε σε συμφωνία με την Enel για την εξαγορά του μεριδίου της ιταλικής εταιρείας στην Endesa Hellas έναντι 120 εκατ. ευρώ. Έτσι σήμερα ο Μυτιληναίος διαθέτει το μεγαλύτερο ιδιωτικό ενεργειακό χαρτοφυλάκιο στη χώρα, ενώ, η ΜΕΤΚΑ έχει ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων 2 δις. ευρώ και συνάμα χτυπά μεγάλα έργα στο εξωτερικό.

Τα media και οι πολιτικοί

Ο άνθρωπος που οι μέτοχοι της προηγούμενης χρηματιστηριακή δεκαετίας φώναζαν στις γενικές συνελεύσεις «Βαγγέλη» είναι πια πολύ «μεγάλος» για τα ελληνικά δεδομένα. Τα media δεν τον ενοχλούν πια, όπως συνέβαινε παλιά. Και όπως ακούγεται τα τελευταία χρόνια διατηρούσε προσωπική επαφή με τον αείμνηστο Χρήστο Λαμπράκη. Για τον λόγο αυτό, στους γνωρίζοντες δεν πέρασε απαρατήρητο ότι η αναιτιολόγητη επίθεση που δέχθηκε πρόσφατα από τον ΔΟΛ του Σταύρου Ψυχάρη, πέρασε τελικά στο ντούκου, ακυρώνοντας την προσπάθεια του εμπνευστή της…

Αυτοί που τον γνωρίζουν λένε ότι οι επιτυχίες του σχετίζονται και με την ικανότητα του, να συνδιαλέγεται αποτελεσματικά με κρατικούς και ιδιώτες αξιωματούχους. Υπογραμμίζουν και το ταλέντο του στο χρηματιστηριακό παιχνίδι, που του προσέφερε άφθονα κεφάλαια, τα οποία χρησιμοποίησε, ώστε να γιγαντώσει το μέγεθος των επιχειρήσεων του.

Έτσι, σήμερα, που τα χρηματιστήρια έχουν καταρρεύσει, ο Μυτιληναίος είναι από τους ελάχιστους που προσφέρουν υπεραξίες και μερίσματα στους μετόχους του. Η μέθοδος είναι προφανής, αλλά τα μέσα τα έχει μόνο ο ίδιος…

newpost.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: